Aan de Glipsdijk 1 in Weerselo staan de jonge stiertjes keurig in de stal. Met z’n vijven bij elkaar in een hok en gerangschikt op leeftijd en gewicht. Boer René Zwiers kijkt vertederend naar het ‘jonge spul’. Maar ook met grote zorg. Hoelang kan zijn bedrijf nog bestaan? “Er moet iets gebeuren. Daar sta ik zeker open voor. Maar wát?”, vraagt hij zich vertwijfeld af. Zwiers klopte voor hulp aan bij AgroHub Twente.
Rene Zwiers is trots op zijn boerderij, maar ook op zoek naar antwoorden voor de toekomst.
Zijn prachtig gelegen boerderij, op 50 meter afstand van het Natura2000-gebied Lemselermaten, is bijna 100 jaar oud. Zijn opa begon het bedrijf in 1923. “Opa had melkkoeien, mijn vader had later een mestkuikentak, mestvarkentak en nog wat melkvee. En ik concentreer me op vleesvee”, vertelt Zwiers. Gemiddeld 80 jonge stiertjes van het ras Belgisch Blauw vinden onderdak in zijn stal. De dieren zijn een half jaar oud als ze naar zijn boerderij komen en ze blijven er tot ze 15 maanden zijn. Dan gaan ze naar een mester, die nog een half jaar voor ze zorgt. De dieren worden geslacht als ze ongeveer 22 maanden zijn.
Nog geen vijf jaar vooruit kijken
Zwiers woont samen met zijn vriendin Jolanda. Ook zijn moeder en zijn broer wonen op het terrein. Rendabel is het boerenbedrijf allang niet meer, maar Zwiers is met alle vezels aan het bedrijf verbonden en wil het graag behouden. Om aan genoeg verdiensten te komen, werkt hij bij de Wegenwacht van de ANWB. “In de ochtend verzorg ik eerst de dieren. Van twee uur ’s middags tot half tien ’s avonds ben ik op pad om automobilisten die problemen hebben met hun voertuig te helpen. Na mijn dienst loop ik dan altijd nog even door de stal om te kijken hoe het met de dieren is. Met een beetje geluk kan ik dan om tien uur ’s avonds nog effe zitten.”
Hart voor de boerderij
Hoewel hij zijn werk op de weg met veel plezier doet, ligt zijn hart bij de boerderij. “Ik zou graag nog tien jaar doorgaan met mijn bedrijf. Ik wil investeren om dat mogelijk te maken, maar boeren worden belemmerd door de regering. We kunnen tegenwoordig nog geen vijf jaar meer vooruitkijken. Toch wil je doen wat je kunt om je bedrijf rendabel en gezond te houden”, zegt Zwiers. Zo plaatste hij in 2019 ruim 80 zonnepanelen op het dak. “Toen al wilde ik helemaal van het gas af. En nu, na de Russische inval in Oekraïne, helemaal. Maar dan mag ik er nóg wel een keer 80 zonnepanelen bijleggen!”
Zwiers heeft een hart voor zijn boerderij. “Ik zou nog graag tien jaar doorgaan.”
Met warmte uit de stal hoopt Zwiers energie te kunnen besparen
Warmte uit de stal naar het woonhuis
Met behulp van AgroHub Twente onderzocht Zwiers mogelijkheden voor de toekomst van zijn bedrijf. Daarvoor werden studenten van de Aeres hogeschool Dronten en het Zone.College Almelo ingeschakeld: Thijs Gotink, Vera Knoop, Esther Mandersloot en Rick Stamsnijder. Zij bogen zich over het vraagstuk hoe boer Zwiers zijn woning kan verwarmen met mestwarmte. “Mijn dieren liggen in de potstal, op een dik stro-pakket. De vloer waarop ze liggen is hartstikke warm. Als ik de stal heb uitgemest dan is de vloer 32 graden warm! Ik wilde onderzoeken hoe ik die warmte voor mijn woonhuis kan benutten.”
De studenten kwamen drie keer op de boerderij om het vraagstuk goed in kaart te brengen. “Ik heb ze een bouwtekening van de stal meegegeven, zodat ze ermee aan de slag konden”, vertelt Zwiers. “Tussendoor namen ze nog een paar keer contact op om uitleg te vragen over kleine dingen die hen niet duidelijk waren.”
Alles netjes in kaart gebracht
De eindrapportage werd op school gepresenteerd en René en Jolanda waren van de partij. Een mooie ervaring vonden ze het. De rapportage die werd opgeleverd was nuttig en duidelijk. “De conclusie van de studenten is dat er een leiding naar de woning gemaakt kan worden en dat op die manier de broei in de mest kan worden benut om het huis te verwarmen. Ze hebben alles netjes in kaart gebracht, onder meer hoe groot de afstand is die moet worden overbrugd en wat de kosten zijn voor aanleg van de leidingen en het frezen.’
Volgens Zwiers adviseerde een aannemer om er vervolgens een betonlaag van tien centimeter dik overheen te storten. “Maar dat is niet verplicht. En ik heb er zelf een eenvoudiger idee voor; de leidingen isoleren met thermofoam.”
Zwiers is verder nog van plan om een kap boven de mestopslag te plaatsen, zodat er geen regenwater meer op komt. “Dan blijft de mest droog en zijn er geen uitspoelingen meer nodig.”
Verder met het idee
Zwiers is zeker van plan zijn voordeel te doen met de conclusies van de studenten. “Het idee blijft goed. Maar het moet wél haalbaar zijn. Ik wil er mee verder, maar wel op een gemakkelijker en goedkopere manier dan de studenten adviseerden. Zo’n investering van in totaal 37.900 euro is voor mij gewoon niet haalbaar. Bovendien wacht ik eerst af wat er van hogerhand wordt bepaald. Natura2000 loopt hier al een jaar of acht, maar we zijn nog niks wijzer. Als de stikstofproblematiek ook nog eens een jaar of acht gaat duren, is het voor mij te laat. Er bestaat een mogelijkheid dat ze mijn vergunning in gaan trekken. Dan staat de stal leeg en kan ik dus ook geen warmte meer uit de stal halen voor mijn woning. Ik kan niks uitvoeren. De overheid zet de boeren helemaal klem. Ja… ik kan kijken of ik m’n gasrekening nog wat omlaag kan brengen. Maar dat is dan ook het enige. Jammer hoor! Ik wil nog zoveel. Maar er is te veel onzekerheid voor boeren. Hoe langer dat duurt, hoe minder de kans dat ik de komende tien jaar mijn bedrijf overeind kan houden.”
Ook een vraag net als René?
Ben jij ondernemer in het buitengebied van Dinkelland of Tubbergen en heb je na het lezen van de ervaringen van René ook een vraag die je graag samen met studenten wilt beantwoorden? Wil jij vooruit met je onderneming? Meer resultaat boeken of blijven innoveren? Dien dan je vraag heel eenvoudig in via deze link.
